Ελληνικά
Perspective

Η προσφυγική κρίση και η πόλωση της Ευρώπης

Ειδομένη, Λέσβος, Καλαί... καθημερινά βλέπουμε σκηνές που για δεκαετίες ούτε καν μπορούσαμε να φανταστούμε στην Ευρώπη: Πρόσφυγες, ανάμεσα τους και πολλές οικογένειες με μικρά παιδιά που ζουν σε αυτοσχέδιες σκηνές και τρώγλες μέσα στη βροχή και τη λάσπη, χωρίς φάρμακα και τροφή. Και παντού κλειστά σύνορα, συρματοπλέγματα και βαριά οπλισμένοι αστυνομικοί, πού επιτίθενται σε απελπισμένους πρόσφυγες με γκλόμπς και δακρυγόνα.

Ενώ μεγάλο μέρος του πλυθησμού παρακολουθεί αυτές τις σκηνές κτηνωδίας με φρίκη και αποστροφή, η δημόσια συζήτηση για την προσφυγική κρίση περιορίζεται στο στενό φάσμα μεταξύ δεξιάς και ακροδεξιάς. Στην πολιτική και στα ΜΜΕ ακούγεται μόνο η φωνή αυτών που υποστηρίζουν τον υπέρμετρο εθνικισμό και το σφράγισμα των εσωτερικών ευρωπαϊκών συνόρων ή αυτών που στο όνομα μιας «ευρωπαϊκής λύσης» ζητούν την στρατιωτικοποίηση των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μία βρώμικη συμφωνία με την τουρκική κυβέρνηση.

Συμπόνοια στους πρόσφυγες, φιλοξενία, βοήθεια, το δικαίωμα προστασίας και ασύλου είναι απαγορευμένα θέματα στις δημόσιες συζητήσεις, που επικεντρώνονται αποκλειστικά στο πώς θα εμποδίσουν, θα ποινικοποιήσουν και θα απαλλαγούν πιο αποτελεσματικά από τούς πρόσφυγες. Η πλειοψηφία του ευρωπαϊκού πληθυσμού, που σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις πρόσκειται ευνοϊκά στους πρόσφυγες, καθώς και πάρα πολλοί άλλοι που διαθέτουν τις οικονομίες τους και τον ελεύθερο χρόνο τους για να τους βοηθήσουν, δεν βρίσκουν βήμα στις στήλες των εφημερίδων και στις τηλεοπτικές συζητήσεις.

Στα γερμανικά κρατίδια οι Πράσινοι, οι Σοσιαλοδημοκράτες και η Αριστερά προωθούν την πολιτική της Άγκελα Μέρκελ, που υποστηρίζει το ερμητικό σφράγισμα των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η μόνη αντίδραση  έρχεται από τη δεξιά πτέρυγα του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) και από το ακροδεξιό κόμμα AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία), που θέλουν αντ’ αυτού να κλείσουν τα γερμανικά σύνορα.

Η έρις στη Γερμανία είναι παρόμοια με αυτή στη Μεγάλη Βρεττανία, όπου στο δημοψήφισμα για το Brexit (την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση) οι ψηφοφόροι έχουν δύο εξίσου δεξιές επιλογές: Την υποστήριξη των αντιπροοδευτικών θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή την έγκριση μιας βρεττανικής «ανεξαρτησίας», που ανοίγει τον δρόμο στην εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και στον στραγγαλισμό της μετανάστευσης.

Ο περιορισμός της δημόσιας συζήτησης σε θέσεις της δεξιάς προωθείται από όλα τα συστημικά ΜΜΕ και κόμματα και εξυπηρετεί ένα μόνο πολιτικό σκοπό: Να εμποδίσει τη σύνδεση της υπεράσπισης και της υποστήριξης των προσφύγων με τον αγώνα κατά του καπιταλιστικού συστήματος, που δεν έχει να προσφέρει τίποτα στα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα, παρά μόνο φτωχοποίηση, καταπίεση και πόλεμο. Αυτοί που υποστηρίζουν το ρατσιστικό μίσος και τους εμπρησμούς των ακροδεξιών, οδηγούνται σε πολιτικές ατραπούς μιας κυβερνητικής πολιτικής που είναι αντιπροοδευτική και προσφέρει γόνιμο έδαφος στην ανάπτυξη της άκρας δεξιάς.

H βάναυση κακοποίηση των προσφύγων αποτελεί το αποκορύφωμα μίας δεξιάς στροφής στην ευρωπαϊκή πολιτική, που συνεχίζεται εδώ και χρόνια. Η επίθεση στους πρόσφυγες είναι η πιο βίαιη έκφραση αυτής της δεξιάς στροφής, αλλά όχι και η αιτία. Η πραγματική αιτία είναι η κρίση του διεθνούς καπιταλισμού, που βαθαίνει όλο και περισσότερο και που συνοδεύεται από την αύξηση της κοινωνικής πόλωσης. Όπως και στη δεκαετία του '30, οι κυρίαρχες ελίτ αντιδρούν υποδαυλίζοντας τον εθνικισμό και την ξενοφοβία, ενισχύοντας τους κρατικούς μηχανισμούς και υλοποιώντας τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντά τους με πόλεμο.

Όταν το 2008 οι εγκληματικές δολοπλοκίες των κερδοσκόπων έφεραν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα στα όρια της κατάρρευσης, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μαζί με όλες τις άλλες στον κόσμο στήριξαν με τρισεκατομμύρια δημόσιου χρήματος τις χρεωκοπημένες τράπεζες για να σώσουν τις περιουσίες των πλουσίων. Όταν μερικές ασθενέστερες ευρωπαϊκές χώρες σχεδόν καταρρεύσαν  κάτω από το βάρος αυτού του χρέους απειλώντας τη σταθερότητα του Ευρώ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η γερμανική κυβέρνηση εμμείναν στο να επωμισθεί το κόστος η εργατική τάξη. Η Ελλάδα, όπου ο πληθυσμός της φτωχοποιήθηκε βίαια, έγινε ένα παράδειγμα για εκφοβισμό.

Το 2014, η ΕΕ και η Γερμανία υποστήριξαν το δεξιό πραξικόπημα στο Κίεβο προκαλώντας σύγκρουση με τη Ρωσία, που από τότε συνεχίζει να οξύνεται και που συμπίπτει με την κλιμάκωση του πολέμου στη Συρία. Αφού οι ΗΠΑ και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της κατάστρεψαν πρώτα το Αφγανιστάν και μετά το Ιράκ και τη Λιβύη, η κρίση στη Συρία εξελίχτηκε σε πόλεμο μεταξύ μεγάλων και τοπικών δυνάμεων, που απειλεί να οδηγήσει τον κόσμο σε ένα τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.

Τα θύματα αυτών των πολέμων, που προσπαθούν να έρθουν στην Ευρώπη για να ξεφύγουν από βέβαιο θάνατο, αντιμετωπίζονται χειρότερα και από ζώα. Αυτό δείχνει τις προθέσεις των κυρίαρχων ελίτ της Ευρώπης, που ξεκίνησαν με τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες και συνέχισαν με την απάνθρωπη μεταχείριση των προσφύγων, προαναγγέλλοντας αυτό που περιμένει τους εργάτες και τη νεολαία στο μέλλον. Η ιστορική εμπειρία μας διδάσκει ότι οι διώξεις των ξένων και των αλλοθρήσκων (τότε Εβραίοι, τώρα Μουσουλμάνοι), είναι το προανάκρουσμα της καταπίεσης ολόκληρης της εργατικής τάξης.

Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, η υπεράσπιση των προσφύγων, η εναντίωση στο πόλεμο και στο μιλιταρισμό και ο αγώνας κατά του καπιταλισμού είναι πράγματα αδιαχώριστα. Μόνο η ανεξάρτητη κινητοποίηση της εργατικής τάξης με βάση ένα διεθνές σοσιαλιστικό πρόγραμμα μπορεί να εμποδίσει το ξανακύλισμα της Ευρώπης στον εθνικισμό, τη βαρβαρότητα και τον πόλεμο. 

Αυτό απαιτεί όχι μόνο την αντιμετώπιση της ακροδεξιάς, αλλά πρώτα και κύρια έναν αμείλικτο αγώνα κατά της επιρροής των ψευτοαριστερών τάσεων, που αποκοιμίζουν τους εργάτες και τη νεολαία με την αριστερή τους φρασεολογία, στηρίζοντας στην πραγματικότητα τις κοινωνικές επιθέσεις, την ενίσχυση των κρατικών μηχανισμών και την πολιτική των πολέμων από τις  κυρίαρχες ελίτ.

Η εμπειρία με τον ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα δείχνει το τι μπορούν να κάνουν τέτοια κόμματα. Η κυβέρνηση Τσίπρα ανέβηκε στην εξουσία στις αρχές του 2015 επειδή υποσχέθηκε το τέλος της βάρβαρης πολιτικής λιτότητας της ΕΕ. Έκτοτε ο ΣΥΡΙΖΑ σκλήρυνε δραματικά τα μέτρα λιτότητας και ανάλαβε το ρόλο του συνοριοφύλακα και του δεσμοφύλακα στην ΕΕ.

Η Αριστερά στη Γερμανία, οι Ποντέμος στην Ισπανία, καθώς και πολλά άλλα κόμματα που χειροκρότησαν τον ΣΥΡΙΖΑ και μέχρι σήμερα τον στηρίζουν, παίζουν τον ίδιο ρόλο. Δεν απευθύνονται στην εργατική τάξη, αλλά στην ευκατάστατη μεσαία τάξη, που δεν θέλει να ρίξει τον καπιταλισμό, αλλά να τον διατηρήσει με κάθε κόστος.

Στην Ευρώπη υπάρχει μαζική αντίσταση στα καταστροφικά αποτελέσματα της πολιτικής λιτότητας, στις επιθέσεις σε πρόσφυγες και δημοκρατικά δικαιώματα, στον μιλιταρισμό και στον πόλεμο. Όμως σε αυτή την αντιπολιτευόμενη δύναμη λείπει η προοπτική και η πολιτική ηγεσία. Η Διεθνής Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς και οι τομείς της αγωνίζονται με βάση ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα για την ενοποίηση της ευρωπαϊκής εργατικής τάξης και για τις Ενωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες της Ευρώπης.

11 Μαρτίου 2016

Loading