Αυτό είναι το τέταρτο και τελευταίο μέρος μιας πολυμερούς σειράς άρθρων. Διαβάστε το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο μέρος. Τα άρθρα δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά στα αγγλικά στις αρχές Ιανουαρίου 2024.

Η ανάπτυξη της ταξικής πάλης και ο αγώνας για το σοσιαλισμό

1. Τα προηγούμενα τμήματα αυτής της δήλωσης επικεντρώθηκαν στα κυρίαρχα στοιχεία της κρίσης του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος στις αρχές του 2024: 1) Η κλιμάκωση του ιμπεριαλιστικού μιλιταρισμού, με αιχμή του δόρατος τις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία οδήγησε στον πόλεμο δι’ αντιπροσώπων κατά της Ρωσίας, η απροκάλυπτη προετοιμασία για πόλεμο κατά της Κίνας και, στη Γάζα, η υιοθέτηση της γενοκτονίας ως νόμιμο μέσο κρατικής πολιτικής. 2) Η μαζική οπισθοδρόμηση στην κοινωνική πολιτική, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την εσκεμμένη απόρριψη βασικών μέτρων δημόσιας υγείας για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 και τη σωτηρία αμέτρητων εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο από την ασθένεια, την εξασθένιση και το θάνατο. 3) Η ακραία συγκέντρωση πλούτου στα ανώτερα κλιμάκια της καπιταλιστικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα τα συγκλονιστικά επίπεδα κοινωνικής ανισότητας στις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες και παγκoσμίως. 4) Το γεγονός πως αυτή η κοινωνική ανισότητα είναι πίσω από την διάβρωση και κατάρρευση των δημοκρατικών μορφών διακυβέρνησης παγκοσμίως και την επανεμφάνιση αυταρχικών και φασιστικών πολιτικών οργανώσεων και κυβερνήσεων, σε κλίμακα που δεν έχει παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1930.

2. Όλες οι «κόκκινες γραμμές» που οριοθετούν τον πολιτισμό από τη βαρβαρότητα εξαλείφονται. Το σύνθημα των καπιταλιστικών κυβερνήσεων είναι: «Τίποτα που είναι εγκληματικό δεν μας είναι ξένο». Ο πυρηνικός πόλεμος «κανονικοποιείται». Η γενοκτονία «κανονικοποιείται». Οι πανδημίες και η σκόπιμη θανάτωση των ασθενών και των ηλικιωμένων «κανονικοποιούνται»· τα ασύλληπτα επίπεδα συγκέντρωσης πλούτου και κοινωνικής ανισότητας «κανονικοποιούνται». Η καταστολή της δημοκρατίας και η προσφυγή στον αυταρχισμό και τον φασισμό «κανονικοποιούνται».

3. Συνολικά, η κανονικοποίηση των διαφόρων μορφών κοινωνικής βαρβαρότητας σηματοδοτεί ότι η καπιταλιστική τάξη έχει φτάσει σε αδιέξοδο. Μια τάξη της οποίας οι πολιτικές συνίστανται σε διάφορες μορφές κοινωνιοκτονίας έχει σαφώς εξαντλήσει την ιστορική, οικονομική, κοινωνική και πολιτική νομιμότητά της.

4. Οι προοπτικές για την ανθρωπότητα θα ήταν δυσοίωνες αν δεν υπήρχε το ιστορικά επαληθευμένο γεγονός ότι οι αντιφάσεις που οδηγούν τον καπιταλισμό στην καταστροφή θέτουν σε κίνηση και τις προϋποθέσεις για την ανατροπή του και την αναδιοργάνωση της κοινωνίας σε μια νέα και προοδευτική, δηλαδή σοσιαλιστική, βάση. Η δυνατότητα αυτής της αναδιοργάνωσης έχει τις ρίζες της στην αντικειμενική υπόσταση της εργατικής τάξης. Η ταξική πάλη είναι το μέσο με το οποίο υλοποιείται στην πράξη η αντικειμενική δυνατότητα της σοσιαλιστικής αναδιοργάνωσης.

5. Η προσοχή πρέπει επομένως να στραφεί στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης. Καθώς ανοίγει το έτος, σε ποιο βαθμό η κρίση του καπιταλισμού έχει δημιουργήσει ένα αντίρροπο κίνημα της εργατικής τάξης;

6. Η εξέταση των κοινωνικών αγώνων του 2023 παρέχει σαφείς ενδείξεις για μια σημαντική ποσοτική και ποιοτική ανάπτυξη της ταξικής πάλης. Η ποσοτική είναι η αναμφισβήτητη αύξηση του μεγάλου αριθμού των εργαζομένων που έχουν συμμετάσχει σε απεργίες και συναφείς μορφές διαμαρτυρίας ενάντια στην εκμετάλλευση, τη μείωση του βιοτικού επιπέδου, τις επιθέσεις στα δημοκρατικά δικαιώματα και τον μιλιταρισμό. Η ποιοτική εξέλιξη είναι η παγκόσμια κλίμακα της ταξικής πάλης, η τάση του κινήματος της εργατικής τάξης να ξεπερνά τα εθνικά σύνορα και να αποκτά διεθνή χαρακτήρα.

7. Η διαδικασία αυτή είχε προβλεφθεί από τη Διεθνή Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς ήδη από το 1988. Κατόπιν μελέτης των επιπτώσεων της αναπτυσσόμενης παγκοσμιοποίησης της παραγωγικής διαδικασίας και της εμφάνισης των πολυεθνικών εταιρειών, η εναρκτήρια έκθεση που παραδόθηκε στο δέκατο τρίτο εθνικό συνέδριο της Εργατικής Ένωσης (Workers League), προκάτοχος του Σοσιαλιστικού Κόμματος Ισότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες (Socialist Equality Party US), στις 30 Αυγούστου 1988 ανέφερε:

Προβλέπουμε ότι το επόμενο στάδιο των προλεταριακών αγώνων θα εξελιχθεί αμείλικτα, κάτω από τη συνδυασμένη πίεση των αντικειμενικών οικονομικών τάσεων και της υποκειμενικής επιρροής των μαρξιστών, προς μια διεθνιστική κατεύθυνση. Το προλεταριάτο θα τείνει όλο και περισσότερο να αυτοπροσδιορίζεται στην πράξη ως διεθνής τάξη – και οι μαρξιστές διεθνιστές των οποίων οι πολιτικές είναι η έκφραση αυτής της οργανικής τάσης, θα καλλιεργήσουν αυτή τη διαδικασία και θα της δώσουν συνειδητή μορφή. (Fourth International, Ιούλιος-Δεκέμβριος 1988, σ. 39)

8. Αυτή η προοπτική έχει επαληθευτεί από τα γεγονότα. Το περασμένο έτος συνεχίστηκε η τάση αύξησης στις διαδηλώσεις και τις απεργίες διεθνώς. Το Ίδρυμα Καρνέγκι για την Διεθνή Ειρήνη (Carnegie Endowment for International Peace, CEIP) ανέφερε τον Δεκέμβριο ότι «το κύμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων που ταλάνισε χώρες σε όλο τον κόσμο τα τελευταία χρόνια συνεχίστηκε το 2023», με νέες διαδηλώσεις σε 83 επιπλέον χώρες. «Επτά χώρες που δεν είχαν βιώσει σημαντικές διαμαρτυρίες τα τελευταία πέντε χρόνια εντάχθηκαν στη λίστα: Δανία, Γαλλική Πολυνησία, Μοζαμβίκη, Νορβηγία, Δημοκρατία της Ιρλανδίας, Σουρινάμ και Σουηδία. Επιπλέον, ορισμένες διαδηλώσεις που είχαν ξεκινήσει πριν από το τρέχον έτος συνεχίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων των διαδηλώσεων των δασκάλων στην Ουγγαρία, των διαδηλώσεων κατά του κυβερνώντος κόμματος στο Μπαγκλαντές και των ενδείξεων διαμαρτυρίας κατά του «αυτοπραξικοπήματος» του προέδρου της Τυνησίας Κάις Σαΐντ τον Ιούλιο του 2021 και ενάντια στην καταστολή της αντιπολίτευσης.»

9. Διαμαρτυρίες για την άνοδο των τιμών, που επιταχύνθηκε από τον πόλεμο ΗΠΑ-ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας, σημειώθηκαν σε πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων το Πακιστάν, την Πορτογαλία και τη Σλοβενία. «Αντίθεση ενάντια στη νομισματική πολιτική και την έλλειψη ρευστότητας προκάλεσαν διαδηλώσεις στη Γκάνα και τη Νιγηρία. Στη Γαλλία, απεργίες και διαμαρτυρίες κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης, η οποία αύξησε το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από τα εξήντα δύο στα εξήντα τέσσερα έτη, αναστάτωσαν τη χώρα στις αρχές του έτους. Διαδηλώσεις σχετικά με συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις σημειώθηκαν επίσης στην Τσεχική Δημοκρατία και σε διάφορες πολιτείες της Ινδίας.»

10. Υπήρξαν επίσης απεργίες με τη συμμετοχή εκατοντάδων χιλιάδων σιδηροδρομικών, λιμενεργατών, εκπαιδευτικών και άλλων κλάδων εργαζομένων στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες συνεχίστηκαν από τα μέσα του 2022 έως το 2023, μεγάλες απεργίες στην Πορτογαλία, το Βέλγιο και τη Γερμανία, απεργία 420.000 εργαζομένων του δημόσιου τομέα στο Κεμπέκ του Καναδά, διαδηλώσεις άνω του ενός εκατομμυρίου στην Πολωνία κατά του ακροδεξιού Κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη και, πριν από τη γενοκτονία στη Γάζα, διαδηλώσεις με τη συμμετοχή εκατοντάδων χιλιάδων στο Ισραήλ κατά των αντιδημοκρατικών δικαστικών μεταρρυθμίσεων του Νετανιάχου. Καθώς το έτος έφτανε στο τέλος του, δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι συμμετείχαν σε μαζικές διαδηλώσεις κατά του νέου ακροδεξιού προέδρου της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι.

11. Υπήρξε σημαντική αύξηση πέρυσι της απεργιακής δραστηριότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες, τόσο στον αριθμό των εργαζομένων που συμμετείχαν όσο και στα διάφορα τμήματα της εργατικής τάξης που περιελάμβαναν οι αγώνες. Σύμφωνα με το Γραφείο Στατιστικών του υπουργείου εργασίας των ΗΠΑ, το 2023 ο αριθμός απεργιών στις οποίες συμμετείχαν τουλάχιστον 1.000 εργαζόμενοι ήταν 36, έναντι των 22 αντίστοιχων απεργιών που έλαβαν μέρος το 2022. Στις περσινές μεγάλες απεργίες συμμετείχαν σχεδόν 500.000 εργαζόμενοι, σχεδόν τετραπλάσιοι από τους 120.600 που συμμετείχαν το 2022. Τον Οκτώβριο του 2023, χάθηκαν 4,5 εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες λόγω στάσεων εργασίας, οι περισσότερες από οποιονδήποτε άλλο μήνα εδώ και τέσσερις δεκαετίες. Το ένα τρίτο των μεγάλων απεργιών (12) αφορούσε νοσηλευτές και άλλους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων 75.000 εργαζομένων της Kaiser Permanente. Άλλες επτά αφορούσαν καθηγητές και μεταπτυχιακούς φοιτητές.

12. Η βάση δεδομένων για τις στάσεις εργασίας της Σχολής Βιομηχανικών και Εργασιακών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Cornell αναφέρει ότι πραγματοποιήθηκαν 421 απεργίες όλων των μεγεθών, στις οποίες συμμετείχαν 508.000 εργαζόμενοι. Ανάμεσα σε αυτές περιλαμβάνονται 70 απεργίες από 100 ή περισσότερους εργαζόμενους που διήρκεσαν περισσότερο από μία εβδομάδα, μια αύξηση κατά 59% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Ενώ ο συνολικός αριθμός των απεργιών όλων των μεγεθών το 2023 ήταν περίπου ο ίδιος με το 2022 (421 έναντι 424), ο αριθμός των απεργών υπερδιπλασιάστηκε, από 224.000 σε 508.000.

13. Η συμμετοχή 11.000 σεναριογράφων και 65.000 ηθοποιών στο αναπτυσσόμενο απεργιακό κίνημα εξέφρασε τη διεύρυνση του ορισμού της ίδιας της εργατικής τάξης, η οποία περιλαμβάνει όλο και περισσότερα στρώματα του πληθυσμού που προηγουμένως θεωρούσαν τους εαυτούς τους ως «μεσαία τάξη». Οι επαναστατικές πρόοδοι της επιστήμης, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης (AI), οι οποίες διαθέτουν τεράστιες δυνατότητες για την ανάπτυξη της ανθρωπότητας, χρησιμοποιούνται για να αυξήσουν την εκμετάλλευση των εργαζομένων στους τομείς του πολιτισμού και της τεχνολογίας και να διευκολύνουν μια ευρεία αναδιάρθρωση της οικονομίας στο σύνολό της.

14. Παράλληλα με αυτή την παγκόσμια ανάπτυξη της ταξικής πάλης, ένα μαζικό αντιπολεμικό κίνημα κατά της γενοκτονίας στη Γάζα σάρωσε τον πλανήτη τους τελευταίους τρεις μήνες του 2023 και συνεχίζει το νέο έτος. Πρόκειται ήδη για το μεγαλύτερο και πιο διαρκές αντιπολεμικό κίνημα από τις διαμαρτυρίες του 2003 ενάντια στην εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, που λαμβάνει χώρα σε ένα πολύ πιο προχωρημένο στάδιο της κατάρρευσης του παγκόσμιου καπιταλισμού. Σε εκατοντάδες πόλεις σε κάθε κατοικήσιμη ήπειρο, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν βγει στους δρόμους για να εκφράσουν την αντίθεσή τους στη βαρβαρότητα της ισραηλινής κυβέρνησης και των ιμπεριαλιστών υποστηρικτών της. Σε αυτές τις διαμαρτυρίες συμμετείχαν ευρύτατα κοινωνικά στρώματα, με τη νεολαία να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο.

15. Οι μεγαλύτερες διαδηλώσεις στις ιμπεριαλιστικές χώρες έλαβαν χώρα στο Λονδίνο (σχεδόν 1 εκατομμύριο στις 11 Νοεμβρίου και 100.000 σε πολλές άλλες διαδηλώσεις), στην Ουάσιγκτον (πάνω από 300.000 στις 4 Νοεμβρίου), Νέα Υόρκη, Σικάγο και Λος Άντζελες (10.000 σε πολλαπλές διαδηλώσεις), Σίδνεϊ και Μελβούρνη (πάνω από 50.000 η καθεμία στις 12 Νοεμβρίου), Βερολίνο (πάνω από 10.000 στις 28 Οκτωβρίου παρά τις αστυνομικές απαγορεύσεις), Παρίσι (πάνω από 15.000 στις 22 Οκτωβρίου), Άμστερνταμ (πάνω από 15.000 στις 15 Οκτωβρίου), Τορόντο (πάνω από 15.000 στις 10 Οκτωβρίου) και Τόκιο (1.500 στις 20 Νοεμβρίου). Εκατομμύρια άλλοι διαδήλωσαν κατά της γενοκτονίας, ιδίως σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο.

16. Τα εταιρικά μέσα ενημέρωσης έχουν κάνει τα πάντα για να συγκαλύψουν τόσο την ίδια τη γενοκτονία όσο και τις παγκόσμιες διαμαρτυρίες. Η πραγματικότητα του πολέμου και η εναντίωση σε αυτόν μπορούν να γίνουν πλήρως αντιληπτές μόνο μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπου μάζες ανθρώπων έχουν παρακολουθήσει στενά τις εξελίξεις και έχουν οργανώσει διαδηλώσεις. Ως αποτέλεσμα, οι ολιγάρχες που ελέγχουν αυτές τις πλατφόρμες, ιδίως ο Έλον Μασκ (Twitter/X) και ο Μαρκ Ζούκεμπεργκ (Facebook, Instagram και Threads), καταφεύγουν όλο και περισσότερο σε κατάφωρη λογοκρισία.

17. Δεν μειώνει την αντικειμενική σημασία των απεργιών και των διαδηλώσεων το γεγονός ότι είναι απαραίτητο να επιστήσουμε την προσοχή στα θεμελιώδη προβλήματα που αποκαλύπτονται στα αρχικά στάδια της παγκόσμιας αναζωπύρωσης της ταξικής πάλης. Παραμένει ένα τεράστιο χάσμα μεταξύ του προχωρημένου επιπέδου της αντικειμενικής κρίσης και της υποκειμενικής κατανόησης αυτής της κρίσης και των πολιτικών συνεπειών της στη συνείδηση της εργατικής τάξης. Αυτό το χάσμα εκφράζεται, πρώτα και κύρια, στη συνεχιζόμενη κυριαρχία των εργατικών αγώνων από τις αντιδραστικές φιλοϊμπεριαλιστικές συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες και τους συμμάχους τους στις σοσιαλδημοκρατικές, πρώην σταλινικές και διάφορες μορφές μικροαστικών ψευτοαριστερών οργανώσεων.

18. Στη μία χώρα μετά την άλλη, οι αγώνες των εργαζομένων στραγγαλίστηκαν από τους φιλοεπιχειρηματικούς και εθνικιστικούς συνδικαλιστικούς μηχανισμούς και οι μαζικές διαμαρτυρίες καπελώθηκαν και τερματίστηκαν από διάφορες αριστερές και ψευτοαριστερές οργανώσεις που λειτουργούν ως μέρος του πολιτικού κατεστημένου.

19. Στη Γαλλία, η αντίθεση στις περικοπές των συντάξεων του προέδρου Εμανουέλ Μακρόν ήταν συντριπτική, με τα δύο τρίτα του πληθυσμού να υποστηρίζουν γενική απεργία για να τις σταματήσουν. Οι συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες της CGT και της CFDT, ωστόσο, συνεργάστηκαν με την Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν για να αποσυντονίσουν τις διαδηλώσεις και να περιορίσουν την απεργία. Προώθησαν τη μυθοπλασία ότι η επίθεση στις συντάξεις θα μπορούσε να σταματήσει μέσω διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση Μακρόν ή μέσω των θεσμών του κοινοβουλίου, ενώ παράλληλα συγκάλυψαν τη διασύνδεση μεταξύ της επίθεσης στους εργαζόμενους και του πολέμου ΗΠΑ-ΝΑΤΟ κατά της Ρωσίας για την Ουκρανία. Στο τέλος, ο Μακρόν κατάφερε να επιβάλει τις περικοπές με έναν εξωκοινοβουλευτικό ελιγμό, ενώ τα συνδικάτα εργάστηκαν για να απομονώσουν και να καπελώσουν τις απεργίες και τις διαμαρτυρίες που ακολούθησαν.

20. Στη Σρι Λάνκα, οι μαζικές διαμαρτυρίες για την άνοδο των τιμών και τις μεταρρυθμίσεις που υποστηρίχθηκαν από το ΔΝΤ ανάγκασαν τον Ιούλιο του 2022 τον πρόεδρο Γκοταμπάγια Ρατζαπάκσα να παραιτηθεί. Ο συνδικαλιστικός μηχανισμός, υποστηριζόμενος από ομάδες όπως το Frontline Socialist Party (FSP), εργάστηκε για να κρατήσει την αντιπολίτευση εντός του κοινοβουλευτικού πλαισίου και των κομμάτων της επίσημης αντιπολίτευσης. Ο Ρατζαπάκσα αντικαταστάθηκε κατόπιν κοινοβουλευτικής ψηφοφορίας από τον Ρανίλ Γουικρεμεσίνγκε, μία από τις πιο μισητές πολιτικές προσωπικότητες σε ολόκληρη τη Σρι Λάνκα. Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, ο Γουικρεμεσίνγκε συνεργάστηκε με όλα τα μεγάλα αστικά κόμματα για να επιβάλει την εφαρμογή των ίδιων πολιτικών του ΔΝΤ που υποστήριζε ο Ρατζαπάκσα, συμπεριλαμβανομένων, στο τέλος του 2023, νέων φόρων που θα αυξήσουν απότομα το κόστος των βασικών αγαθών και θα επιφέρουν απότομη αύξηση της φτώχειας.

21. Στις ΗΠΑ, όλες οι μεγάλες απεργίες του 2023 απομονώθηκαν και καπελώθηκαν από τον συνδικαλιστικό μηχανισμό, ο οποίος συνεργάζεται στενά με την κυβέρνηση Μπάιντεν. To συνδικάτο «Ενωμένοι Εργάτες της Βιομηχανίας Αυτοκινήτων» (UAW), υπό την ηγεσία του προέδρου Σον Φέιν (Shawn Fain), πραγματοποίησε μια ψεύτικη «απεργία διαρκείας» τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο, κατά τη διάρκεια της οποίας η συντριπτική πλειοψηφία των 145.000 εργαζομένων στις τρεις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες συνέχισαν να δουλεύουν, και στη συνέχεια τερμάτισε την απεργία πριν καν τεθούν στους εργαζόμενους για ψηφοφορία οι ξεπουλημένες συμβάσεις που δεν ικανοποιούσαν κανένα από τα αιτήματά τους. Ο Φέιν προωθήθηκε σε μεγάλο βαθμό από ψευτοαριστερές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής, οι οποίοι έχουν ενταχθεί άμεσα στον φιλοεπιχειρηματικό συνδικαλιστικό μηχανισμό.

22. Οι ενέργειες της UAW δεν αποτελούν μεμονωμένο παράδειγμα. Παντού, τα συνδικάτα ελέγχονται από ένα στρώμα της ανώτερης μεσαίας τάξης με διακριτά κοινωνικά συμφέροντα, ανεξάρτητα και εχθρικά προς τα συμφέροντα των εργαζομένων που ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν. Το αθροιστικό εισόδημα της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία απασχολεί εκατοντάδες χιλιάδες άτομα, ανέρχεται σε δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια. Η ετήσια μισθοδοσία του προσωπικού που απασχολείται στα κεντρικά γραφεία της UAW στο Ντιτρόιτ υπερβαίνει τα 75 εκατομμύρια δολάρια. Τα υψηλόβαθμα στελέχη των συνδικάτων που συνδέονται με τον κεντρικό συνδικαλιστικό φορέα των ΗΠΑ, το AFL-CIO, όπως η Randi Weingarten, πρόεδρος της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Δασκάλων, λαμβάνουν τεράστιους εξαψήφιους μισθούς που είναι δέκα έως είκοσι φορές υψηλότεροι από τους μισθούς των απλών μελών των συνδικάτων.

23. Το 1940, ο Τρότσκι ανέλυσε τον εκφυλισμό των συνδικάτων σε αυτό που ονόμασε «εποχή της ιμπεριαλιστικής παρακμής».

Υπάρχει ένα κοινό χαρακτηριστικό στην ανάπτυξη, ή πιο σωστά στον εκφυλισμό, των σύγχρονων συνδικαλιστικών οργανώσεων σε ολόκληρο τον κόσμο: είναι η προσέγγιση και η συγχώνευση τους με την κρατική εξουσία. Αυτή η διαδικασία είναι εξίσου χαρακτηριστική για τα ουδέτερα, τα σοσιαλδημοκρατικά, τα κομμουνιστικά και τα «αναρχικά» συνδικάτα. Αυτό και μόνο το γεγονός δείχνει ότι η τάση προς τη «συγχώνευση» δεν είναι εγγενής σε αυτή ή την άλλη θεωρία, αλλά απορρέει από τις κοινωνικές συνθήκες που είναι κοινές για όλα τα συνδικάτα.

Ο μονοπωλιακός καπιταλισμός δεν στηρίζεται στον ανταγωνισμό και την ελεύθερη ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά στη συγκεντρωτική διοίκηση. Οι καπιταλιστικές κλίκες που είναι επικεφαλείς των πανίσχυρων τραστ, των συνδικάτων, των τραπεζικών κοινοπραξιών κλπ. βλέπουν την οικονομική ζωή από τα ίδια ακριβώς ύψη με την κρατική εξουσία και απαιτούν σε κάθε βήμα τη συνεργασία με αυτήν. Με τη σειρά τους, τα συνδικάτα στους πιο σημαντικούς κλάδους της βιομηχανίας στερούνται τη δυνατότητα να επωφεληθούν από τον ανταγωνισμό μεταξύ των διαφόρων επιχειρήσεων. Έχουν να αντιμετωπίσουν έναν καπιταλιστικό αντίπαλο, συγκεντρωτικό και στενά συνδεδεμένο με την κρατική εξουσία. Από εκεί απορρέει η ανάγκη των συνδικάτων – στο βαθμό που παραμένουν σε ρεφορμιστικές θέσεις, δηλαδή σε θέσεις προσαρμογής στην ατομική ιδιοκτησία – να προσαρμοστούν στο καπιταλιστικό κράτος και να διεκδικήσουν τη συνεργασία με αυτό.

24. Η τάση που εντόπισε ο Τρότσκι πριν από 84 χρόνια έχει πάρει έκτοτε τόσο τερατώδεις διαστάσεις, ώστε οι οργανώσεις που σήμερα περιγράφονται ως «συνδικάτα» δεν έχουν, στην πράξη, καμία σχέση με την ιστορική σημασία του όρου. Ακόμη και πριν από το δοκίμιό που έγραψε το 1940 με θέμα «Τα συνδικάτα στην εποχή της ιμπεριαλιστικής παρακμής», ο Τρότσκι προειδοποίησε (το 1937) ενάντια στην τάση να μετατρέπεται η ορολογία σε φετίχ, σε βαθμό που να καθορίζεται η πολιτική όχι με βάση τον αντικειμενικό ρόλο μιας συγκεκριμένης οργάνωσης, αλλά με βάση τον τυπικό τίτλο της. Έγραψε:

Ο χαρακτήρας μιας εργατικής οργάνωσης, όπως ένα συνδικάτο, καθορίζεται από τη σχέση της με τη διανομή του εθνικού εισοδήματος. Το γεγονός ότι ο Γκρήν με τους συνεργάτες του [αναφορά στην ηγεσία της Αμερικανικής Εργατικής Ομοσπονδίας εκείνη την εποχή] υπερασπίζονται την ατομική ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής τους χαρακτηρίζει ως αστούς. Εάν οι κύριοι αυτοί υπερασπίζονταν επιπλέον το εισόδημα της αστικής τάξης από επιθέσεις εκ μέρους των εργατών – εάν διεξήγαγαν έναν αγώνα ενάντια στις απεργίες, ενάντια στην αύξηση των μισθών και ενάντια στη βοήθεια προς τους ανέργους – τότε θα είχαμε μια οργάνωση απεργοσπαστών και όχι ένα συνδικάτο. [Τρότσκι, «Όχι ένα εργατικό και όχι ένα αστικό κράτος;»]

25. Χρησιμοποιώντας τα κριτήρια του Τρότσκι, οι μεγάλες εθνικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και ομοσπονδίες λειτουργούν ως οργανώσεις «απεργοσπαστών», ακόμη και με την πιο κυριολεκτική έννοια της λέξης. Το καθήκον των τμημάτων της Διεθνούς Επιτροπής είναι να βοηθήσουν την εργατική τάξη στην προετοιμασία μιας πλήρους κλίμακας εξέγερσης της βάσης ενάντια στις συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες, να αναπτύξουν νέες μορφές μαχητικών οργανώσεων της βάσης στα εργοστάσια και στους χώρους εργασίας, στις οποίες θα μεταβιβαστεί όλη η εξουσία λήψης αποφάσεων. Αυτή η προσέγγιση βασίζεται στο Μεταβατικό Πρόγραμμα, στο οποίο ο Τρότσκι προέτρεπε τα στελέχη της Τέταρτης Διεθνούς «να δημιουργήσουν σε όλες τις δυνατές περιπτώσεις ανεξάρτητες μαχητικές οργανώσεις που να ανταποκρίνονται περισσότερο στα καθήκοντα της μαζικής πάλης ενάντια στην αστική κοινωνία και, αν χρειαστεί, να μην δειλιάσουν ακόμα και μπροστά στην άμεση ρήξη με τους συντηρητικούς μηχανισμούς των συνδικάτων».

26. Η Διεθνής Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς έχει αγωνιστεί για να απελευθερώσει τους εργάτες από τους περιορισμούς του συνδικαλιστικού μηχανισμού μέσω της ανάπτυξης οργανώσεων που ελέγχονται από τους ίδιους τους εργαζόμενους. Όταν τον Απρίλιο του 2021 ξεκίνησε την πρωτοβουλία για τη Διεθνή Εργατική Συμμαχία των Επιτροπών της Βάσης (International Workers Alliance of Rank-and-File Committees - IWA-RFC), η ΔΕΤΔ εξήγησε ότι «θα προσπαθήσει να ενώσει τους εργαζόμενους σε έναν κοινό παγκόσμιο αγώνα, ενάντια σε κάθε προσπάθεια των καπιταλιστικών κυβερνήσεων και των αντιδραστικών υποστηρικτών των αναρίθμητων μορφών εθνικού, εθνοτικού και φυλετικού σοβινισμού και πολιτικών ταυτότητας για να διασπάσουν την εργατική τάξη σε αντιμαχόμενες φατρίες.».

Φυσικά, οι συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή και από χώρα σε χώρα, και αυτές μπορεί να επηρεάσουν την επιλογή της τακτικής. Αλλά είναι αναμφισβήτητο, πως σε όλες τις χώρες, ότι τα υπάρχοντα γραφειοκρατικοποιημένα συνδικάτα λειτουργούν ως μια θεσμοθετημένη αστυνομική δύναμη, αποφασισμένη να προστατεύσει τα εταιρικά και οικονομικά συμφέροντα των κυρίαρχων ελίτ και των κυβερνήσεών τους από την αυξανόμενη λαϊκή αντίσταση.

27. Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία δεν θα σταματήσει μπροστά σε τίποτα για να εμποδίσει την ανάπτυξη της σοσιαλιστικής επιρροής ανάμεσα στους εργαζόμενους. Όμως παρά τους πόρους που διαθέτει, καθώς και την στήριξη που λαμβάνει από το καπιταλιστικό κράτος και την ψευτοαριστερά, δεν είναι ανίκητη. Η αυξανόμενη μαχητικότητα της εργατικής τάξης, εντός των Ηνωμένων Πολιτειών και διεθνώς, οδηγείται από την αντικειμενική κρίση του καπιταλισμού. Το καθήκον που αντιμετωπίζει το κόμμα είναι να παρέμβει στους αγώνες της εργατικής τάξης και να διαποτίσει αυτή τη μαχητικότητα με μια πλήρως επεξεργασμένη σοσιαλιστική προοπτική, η οποία κατευθύνεται συνειδητά προς την ανατροπή του καπιταλισμού και την εγκαθίδρυση της εργατικής εξουσίας σε παγκόσμια κλίμακα.

28. Πριν από τέσσερα χρόνια, η πρωτοχρονιάτικη δήλωση του World Socialist Web Site αναρτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2020 με τον τίτλο «Η δεκαετία της σοσιαλιστικής επανάστασης αρχίζει». Χωρίς αμφιβολία, αυτή η εκτίμηση της παγκόσμιας κατάστασης προκάλεσε γέλιο στα πολιτικά χρεοκοπημένα μέλη των διάφορων μικροαστικών ψευτοαριστερών οργανώσεων. Τίποτα δεν τους φαίνεται πιο αήττητο από την καπιταλιστική κυριαρχία, κυρίως στο βορειοαμερικανικό της φρούριο. Δεν θεωρούν μόνο αδιανόητη την έναρξη μιας επαναστατικής κρίσης στη δεκαετία του 2020· αδυνατούν να φανταστούν το ενδεχόμενο μιας σοσιαλιστικής επανάστασης στα υπόλοιπα 76 χρόνια του εικοστού πρώτου αιώνα. Απορρίπτοντας τη θεωρία της διαρκούς επανάστασης του Τρότσκι, η πολιτική πρακτική της ψευτοαριστεράς βασίζεται σε μια ακλόνητη πίστη στη μονιμότητα του καπιταλισμού.

29. Όμως όλα όσα συνέβησαν από τον Ιανουάριο του 2020 και μετά τεκμηρίωσαν την πολιτική πρόβλεψη της Διεθνούς Επιτροπής. Πριν καν τελειώσει ο πρώτος μήνας της νέας δεκαετίας, ο ιός COVID-19 εξαπλώθηκε σε ολόκληρο τον πλανήτη. Σχεδόν ακριβώς ένα χρόνο μετά την ανάρτηση της δήλωσης, έγινε η απόπειρα από τον Τραμπ και τον όχλο του να ανατρέψουν το Σύνταγμα και να εγκαθιδρύσουν μια φασιστική δικτατορία στις ΗΠΑ. Τα τελευταία δύο έτη κυριαρχήθηκαν από την κλιμάκωση του πολέμου και την αυξανόμενη κοινωνική αντίσταση της εργατικής τάξης.

30. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι η κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού θα υποχωρήσει και ότι τα συμπτώματά της θα υποχωρήσουν όπως μια βραχυπρόθεσμη γρίπη. Αντιθέτως, η κρίση θα ενταθεί και η παγκόσμια αντίσταση της εργατικής τάξης θα γίνει πιο αποφασιστική και πολιτικά συνειδητή. Στην τελευταία αυτή διαδικασία, ο ρόλος της Διεθνούς Επιτροπής θα αποκτήσει αποφασιστικό χαρακτήρα.

31. Αυτό δεν είναι ένα κενό καύχημα. Η Διεθνής Επιτροπή της Τέταρτης Διεθνούς (ΔΕΤΔ) είναι ένα κόμμα θεμελιωμένο στην ιστορία. Το θεωρητικό, πολιτικό και πρακτικό της έργο βασίζεται στην τεράστια εμπειρία του επαναστατικού αγώνα στην ιμπεριαλιστική εποχή, που εκτείνεται πάνω από έναν αιώνα. Μόνο αυτή αποτελεί τη συνέχεια του μαρξισμού, όπως αυτός υπερασπίστηκε και αναπτύχθηκε από το τροτσκιστικό κίνημα από την ίδρυσή του το 1923, σε αντίθεση με τον σταλινισμό, τη σοσιαλδημοκρατία, τον παμπλοϊκό αναθεωρητισμό, τον αστικό εθνικισμό και τον μικροαστικό ριζοσπαστισμό κάθε αντιδραστικής μορφής.

32. Η Διεθνής Επιτροπή δεν υποβαθμίζει ούτε τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η εργατική τάξη ούτε την τεράστια κλίμακα της πρόκλησης που αντιμετωπίζει η επαναστατική πρωτοπορία. Η ΔΕΤΔ δεν ηγείται ακόμα ενός μαζικού κινήματος. Για να συμβεί αυτό απαιτείται μια εξέλιξη στους μαζικούς αγώνες της εργατικής τάξης. Ωστόσο, η ανάπτυξη της μαρξιστικής επιρροής μεταξύ των εργατών έχει προαναγγελθεί στην πρόσφατη εκστρατεία του Ουίλ Λέμαν (Will Lehman) για την προεδρία του συνδικάτου UAW. Έχοντας κάνει την καμπάνια του ανοιχτά ως σοσιαλιστής και υποστηρίζοντας το πρόγραμμα της Διεθνούς Εργατικής Συμμαχίας των Επιτροπών Βάσης, ο Λέμαν έλαβε τις ψήφους σχεδόν 5.000 εργαζομένων στην αυτοκινητιστική βιομηχανία. Το επίτευγμα ήταν ακόμη πιο σημαντικό καθώς η γραφειοκρατία δεν ενημέρωσε τους εργαζόμενους για τις εκλογές και κατάφερε να περιορίσει την ψηφοφορία σε λιγότερο από το 10% των μελών του UAW.

33. Οι βάσεις έχουν τεθεί για μια σημαντική αύξηση των στελεχών της ΔΕΤΔ και τη δημιουργία νέων τμημάτων. Το World Socialist Web Site, στη διάρκεια 25 χρόνων συνεχούς καθημερινής έκδοσης, έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο διεθνές αναγνωστικό κοινό. Παρά την αδυσώπητη λογοκρισία, το WSWS διαβάζεται καθημερινά από δεκάδες χιλιάδες, και η επιρροή του στη διεθνή εργατική τάξη και στη φοιτητική νεολαία αυξάνεται σταθερά.

34. Το έργο του τροτσκιστικού κινήματος, εξάλλου, δεν λαμβάνει χώρα σε πολιτικό κενό. Η παγκόσμια κρίση ριζοσπαστικοποιεί δεκάδες και εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους. Το χάσμα μεταξύ των ουσιαστικών συμφερόντων των μαζών και των προνομίων της άρχουσας τάξης γίνεται όλο και πιο φανερό. Η κανονικοποίηση του πολέμου, της γενοκτονίας, των επιδημιών και του φασισμού από τον ιμπεριαλισμό θα δώσει μια ισχυρή ώθηση για την επαναστατικοποίηση της μαζικής συνείδησης και, επομένως, την κανονικοποίηση του σοσιαλισμού στην πολιτική προοπτική της εργατικής τάξης.

35. Καλούμε όλους τους αναγνώστες του World Socialist Web Site να βγάλουν το αναπόφευκτο συμπέρασμα που προκύπτει από αυτή την προοπτική. Σταματήστε την κάθοδο στη βαρβαρότητα! Κινητοποιήστε τη δύναμη της εργατικής τάξης ενάντια στη δικτατορία, την ανισότητα και τον πόλεμο! Μπείτε στη μάχη για τον τροτσκισμό, τον μαρξισμό του 21ου αιώνα! Γίνετε μέλη του Socialist Equality Party και οικοδομήστε το Παγκόσμιο Κόμμα της Σοσιαλιστικής Επανάστασης!